Bắc Kinh dùng vũ khí tiền tệ, Đông Nam Á gồng mình chống đỡ

Trọng Nghĩa

Bắc Kinh bất ngờ hạ giá đồng nhân dân tệ, các nước Châu Á buộc phải tìm biện pháp đối phó - REUTERS /Petar Kujundzic

Có thể nói là hôm 11/08/2015, Bắc Kinh đã bất ngờ khơi mào một cuộc chiến tranh tiền tệ khi quyết định hạ giá đồng yuan (nhân dân tệ), bất chấp tác hại có thể có trên các nước khác, nhất là trên các láng giềng bị lệ thuộc rất mạnh vào kinh tế Trung Quốc. Hệ quả đã được thấy ngay lập tức, đồng tiền nhiều nước trong khu vực đã rớt giá theo gót đồng yuan buộc một số nước phải khổ nhọc tìm cách đối phó.

Trong bài phân tích đề ngày 12/08/2015, nhật báo Mỹ Wall Street Journal đã nêu bật tác động mà quyết định hạ giá đồng yuan đã gây ra nơi các láng giềng Châu Á, đặc biệt là các nước Đông Nam Á. Theo lời một quan chức Ngân hàng Trung ương nước Châu Á được tờ báo Mỹ trích dẫn, thì đó là một cú sốc bất ngờ, không hề báo trước. 

Đối với ba nền kinh tế trọng lượng tại Đông Nam Á là Malaysia, Indonesia, và Việt Nam, hệ quả rất tức thời. Ngay sau khi Bắc Kinh hạ giá đồng yuan, đồng ringgit của Malaysia đã giảm khoảng 2% giá trị so với đồng đô la Mỹ. Với tỷ giá phải mất 4,0375 ringgit mới đổi được một đô la, đồng tiền Malaysia đã ở mức thấp nhất kể từ khi bùng lên cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1998 đến nay. 

Tương tự như vậy, đồng rupiah của Indonesia cũng rơi xuống mức của năm 1998, với 13.789 rupiah đổi được một đô la, trong lúc đồng tiền Việt Nam thì giảm giá 1%, tuột xuống mức 1 đô la ăn 22.040 đồng. 

Ngoài ba nước trên, Wall Street Journal cũng ghi nhân tình trạng mất giá của đồng won Hàn Quốc, giảm khoảng 2,3% so với đô la Mỹ, đồng rupee của Ấn Độ cũng mất khoảng 1,6%, xuống mức thấp nhất trong gần hai năm nay. Đồng đô la Úc, yen Nhật Bản cũng bị sụt giá. 

Tình trạng đồng tiền quốc gia bị sụt giá đã gây nên một tình trạng bấp bênh mà các nước liên can cần nhanh chóng ổn định. Việt Nam là nước đã tung ra biện pháp phòng thủ rõ nét nhất với quyết định hôm qua, 12/08 là mở rộng biên độ tỷ giá đồng tiền Việt Nam so với đồng đô la, ra thành 2% so với 1% trước đó. 

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công nhận là việc Trung Quốc hạ giá đồng yuan theo một tỷ lệ lớn nhất trong hai thập kỷ qua chắc chắn sẽ tác động xấu đến nền kinh tế Việt Nam do quy mô rộng lớn của các mối quan hệ thương mại Việt Trung. 

Chính quyền Malaysia cũng lập tức hủy bỏ cơ chế gắn đồng ringgit vào đồng đô la Mỹ mà họ đã duy trì trong suốt 7 năm qua. 

Tại Indonesia, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Indonesia cũng ra thông báo khẳng định các nỗ lực đang thực hiện để ổn định đồng rupiah. Đối với giới phân tích, thông báo đó có nghĩa là Indonesia cũng quyết định bán đô la dự trữ để giữ giá đồng rupiah. Giới chuyên môn ước lượng là riêng trong ngày 12/08, Jakarta đã bán đi 500 triệu đô la. Có điều là biện pháp đó vẫn không chặn được đà sụt giá của đồng tiền Indonesia, đã bị rơi xuống mức thấp nhất từ 17 năm nay. 

Theo Wall Street Journal, việc Bắc Kinh phải dùng đến vũ khí nhân dân tệ để tự cứu mình, bất chấp láng giềng, có thể có hệ quả không tốt cho chính sách khu vực của Chủ tịch Tập Cận Bình, đang rất muốn dùng lợi ích kinh tế để thuyết phục các nước chấp nhận quyền khống chế của Bắc Kinh trên Biển Đông, hay hậu thuẫn cho định chế tài chánh đa phương Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng châu Á mà Trung Quốc mới thành lập, cũng như ủng hộ Trung Quốc trong việc đòi Quỹ Tiền tệ Quốc tế công nhận đồng yuan là ngoại tệ dự trữ toàn cầu.

Để nhử các láng giềng, vào tháng Ba vừa qua, ông Tập Cận Bình đã đưa ra ba con số : 10.000 tỷ đô la hàng hóa nhập vào Trung Quốc trong 5 năm tới, 500 tỷ đô la đầu tư ra ngoài nước, và 500 triệu chuyến du lịch ngoại quốc của Trung Quốc. 

Thế nhưng, với đồng yuan suy yếu, sức mua của Trung Quốc suy giảm, du khách Trung Quốc cũng ít đi. Chính vì thế mà các chuyên gia phân tích thuộc trung tâm nghiên cứu ngân hàng ANZ vào hôm qua đã dựa trên sự kiện yuan bị phá giá để cắt giảm từ 0,5% đến 0,75% tỷ lệ tăng trưởng dự kiến năm 2015 cho một số nước châu Á.