ODA tại Việt Nam được thực hiện dưới 3 hình thức: ODA viện trợ không hoàn trả chiếm khoảng từ 10 tới 12%, ODA vay ưu đãi chiếm khoảng 80% và ODA hỗn hợp chiếm từ 8 tới 10%. ODA thật sự quan trọng, nhưng kèm theo đó luôn là những điều kiện rất gắt gao và những khoản nợ vay hôm nay trả về sau.
Tiến sĩ Nguyễn Thành Đô - nguyên Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại cho biết, nhiều dự án vay vốn để phát triển, nhưng vì công nghệ lạc hậu, không có nguyên liệu và không có nơi tiêu thụ sản phẩm, nên sau khi bàn giao không vận hành được. Hay những chương trình về trồng trọt vay vốn ODA của Pháp, nhưng thất bại do không nghiên cứu kỹ kế hoạch, tổ chức thực hiện và quản trị kém.
Từ những dự án ODA thất bại thảm hại, Tiến sĩ Nguyễn Thành Đô rút ra kết luận, kinh nghiệm sử dụng ODA trên thế giới cho thấy, ODA không phải luôn luôn có hiệu quả đối với bất kỳ quốc gia nào, bất kỳ lĩnh vực nào. ODA không phải tiền chùa. Bởi khi sử dụng ODA vay của nước nào, thì đa số phải sử dụng các nhà thầu của nước đó. Ngay với nguồn vốn ODA Nhật Bản, theo các số liệu thống kê, hiện có từ 60 tới 70% các công trình ODA của Nhật Bản dành cho Việt Nam đều rơi vào tay các công ty Nhật Bản. Người đi vay bị ràng buộc phải sử dụng công nghệ, máy móc, thiết bị của chủ nợ. Đó là chưa kể, người đi vay phải miễn thuế nhập cảng cho hàng hóa phải mua từ nước cho vay, phải nhận một phần vốn vay ở dạng hiện vật, phải chịu sự biến động của tỷ giá…
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng phải chấm dứt hoàn toàn việc xem ODA là cái gì đó được ban phát rồi chia nhau. Đấy sẽ là cái họa cho hậu thế mà cháu con phải gánh chịu.
Hy vọng lời cảnh báo này chưa quá muộn. Ở Việt Nam hiện nay việc xây dựng các dự án là nơi các quan chức lớn nhỏ ăn chia, nhiều hơn là để phát triển đất nước./Thanh Lan / SBTN
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét